Kiedy Możesz Złożyć Skargę na Notariusza? Uzasadnione Przesłanki

Notariusz, jako osoba zaufania publicznego, ma obowiązek działać zgodnie z prawem, etyką zawodową i dbać o interesy wszystkich stron czynności notarialnej. Jednak, jak w każdym zawodzie, także i w notariacie mogą zdarzyć się błędy lub nieprawidłowości. Kiedy zatem masz prawo złożyć skargę?

Skarga na notariusza jest uzasadniona, gdy podejrzewasz, że notariusz:

• Naruszył prawo: Np. sporządził akt notarialny niezgodny z przepisami, nieprawidłowo zinterpretował przepisy, odmówił dokonania czynności bez uzasadnionej przyczyny (a nie wydał formalnej odmowy).
• Niedopełnił obowiązków zawodowych: Np. nie zachował należytej staranności przy czynności, nie zweryfikował tożsamości stron, nie pouczył stron o skutkach czynności notarialnej w sposób zrozumiały, nie zabezpieczył należycie praw stron.
• Postąpił nieetycznie: Np. był nieuprzejmy, lekceważący, dyskryminujący, nie dochował tajemnicy notarialnej (w zakresie dozwolonym prawem skargowym).
• Pobrał wyższe opłaty niż przewidziane prawem: Naruszenie zasad ustalania taksy notarialnej.
• Opóźniał bez uzasadnienia wykonanie czynności notarialnej: Powodując straty lub niedogodności.

Ważne: Skarga nie musi dotyczyć tylko poważnych naruszeń prawa. Może dotyczyć również braku kultury osobistej notariusza lub jego pracowników, jeśli zachowanie urąga standardom profesjonalnej obsługi klienta.

Gdzie Złożyć Skargę na Notariusza? Dwie Główne Ścieżki

Istnieją dwie główne instytucje, do których możesz skierować skargę na notariusza:

1. Rada Izby Notarialnej: Jest to podstawowa i najczęściej stosowana ścieżka skargi. Każdy notariusz przynależy do konkretnej Izby Notarialnej (zależnej od siedziby jego kancelarii). Skargę kierujesz do Rady Izby Notarialnej, w okręgu której działa dany notariusz. Izby Notarialne zajmują się nadzorem nad działalnością notariuszy i postępowaniami dyscyplinarnymi.

2. Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO): RPO interweniuje w sprawach naruszeń praw i wolności obywatelskich przez organy władzy publicznej, ale także przez inne podmioty, w tym notariuszy. Skarga do RPO jest alternatywną ścieżką, często stosowaną w sprawach dotyczących naruszeń o szerszym społecznym znaczeniu lub w sytuacjach, gdy postępowanie w Izbie Notarialnej nie przynosi oczekiwanych rezultatów. RPO może podjąć interwencję w obronie praw obywatela.

Na potrzeby artykułu skupimy się głównie na procedurze skargi do Izby Notarialnej, jako ścieżce bezpośredniej i częściej wykorzystywanej.

Jak Złożyć Skargę do Izby Notarialnej? Krok po Kroku

Skarga na notariusza do Izby Notarialnej musi mieć formę pisemną. Powinna zawierać:

1. Dane osobowe i adresowe skarżącego: Imię i nazwisko, adres zamieszkania, dane kontaktowe (telefon, e-mail - opcjonalnie, ale ułatwia kontakt).
2. Dane notariusza, którego dotyczy skarga: Imię i nazwisko notariusza, siedziba kancelarii (adres). Jeśli znasz numer kancelarii, warto go podać.
3. Opis zdarzenia/czynności notarialnej: Dokładna data i miejsce czynności, rodzaj czynności notarialnej (np. umowa sprzedaży, testament, pełnomocnictwo), sygnatura aktu notarialnego (jeśli znasz).
4. Szczegółowy opis zarzutów: Najważniejsza część skargi! Jasno i konkretnie opisz, jakie działania notariusza uważasz za nieprawidłowe. Wskaż, jakie przepisy prawa lub zasady etyki zawodowej Twoim zdaniem zostały naruszone. Unikaj ogólników i emocjonalnych sformułowań. Skup się na faktach.
5. Dowody: Dołącz wszelkie dokumenty potwierdzające Twoje zarzuty: kopie aktu notarialnego (jeśli posiadasz), korespondencja z notariuszem, inne dokumenty związane ze sprawą, ewentualni świadkowie (z danymi kontaktowymi).
6. Własnoręczny podpis skarżącego.
7. Data sporządzenia skargi i miejscowość.

Gdzie złożyć skargę?

Skargę należy zaadresować i wysłać na adres Rady Izby Notarialnej, właściwej dla miejsca siedziby kancelarii notariusza. Adres Izby Notarialnej możesz znaleźć na stronie internetowej Krajowej Rady Notarialnej lub Izby Notarialnej, do której przynależy notariusz (wyszukaj w Internecie: "Izba Notarialna [miasto/region]").

Forma dostarczenia skargi:

• Listem poleconym: Najbezpieczniejsza i rekomendowana forma, masz potwierdzenie nadania.
• Osobiście: Możesz złożyć skargę w sekretariacie Izby Notarialnej za potwierdzeniem odbioru.

Opłaty:

Złożenie skargi do Izby Notarialnej jest bezpłatne. Nie ponosisz żadnych opłat skarbowych.

Co się Dzieje Dalej? Procedura Rozpatrywania Skargi

Po otrzymaniu skargi Rada Izby Notarialnej podejmuje działania wyjaśniające. Procedura zazwyczaj obejmuje:

1. Wstępne badanie skargi: Rada Izby analizuje skargę pod kątem formalnym i merytorycznym.
2. Wszczęcie postępowania wyjaśniającego (lub odmowa): Jeśli skarga jest uzasadniona, wszczynane jest postępowanie wyjaśniające, prowadzone przez wyznaczonego notariusza lub rzecznika dyscyplinarnego Izby. W przypadku bezzasadności skargi, skarżący jest o tym informowany pisemnie, a sprawa zostaje zamknięta.
3. Postępowanie wyjaśniające: Osoba prowadząca postępowanie zbiera materiał dowodowy, może przesłuchiwać skarżącego, notariusza, świadków, żądać dokumentów.
4. Wysłuchanie notariusza: Notariusz ma prawo do obrony i przedstawienia swojego stanowiska.
5. Decyzja Rady Izby Notarialnej: Na podstawie zebranego materiału Rada Izby podejmuje decyzję. Może ona być:
   • Umorzenie postępowania: Jeśli zarzuty okazały się niepotwierdzone lub nie stanowią przewinienia dyscyplinarnego.
   • Wszczęcie postępowania dyscyplinarnego: Jeśli Rada uzna, że istnieją podstawy do ukarania notariusza.

Kary dyscyplinarne, które mogą być nałożone na notariusza:

• Upomnienie.
• Nagana.
• Kara pieniężna (do pięciokrotności średniego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw).
• Pozbawienie prawa prowadzenia kancelarii notarialnej (najsurowsza kara).

Czas trwania postępowania: Postępowanie skargowe w Izbie Notarialnej może trwać kilka miesięcy. Skarżący i notariusz są informowani o jego przebiegu.

Brak możliwości odwołania od decyzji o nieuwzględnieniu skargi: Jeśli Rada Izby uzna notariusza za niewinnego, skarżący nie ma możliwości odwołania się od tej decyzji w ramach postępowania w Izbie Notarialnej.

Skarga do Rzecznika Praw Obywatelskich - Alternatywna Ścieżka

Jak wspomniano, skarga do Rzecznika Praw Obywatelskich jest alternatywną opcją. Możesz ją złożyć równolegle lub zamiast skargi do Izby Notarialnej. RPO zajmuje się sprawami, które mają szerszy kontekst naruszenia praw obywatelskich.

Skarga do RPO jest bezpłatna i można ją złożyć:

• Pisemnie: Listem na adres Biura RPO.
• Elektronicznie: Poprzez formularz na stronie internetowej RPO.

RPO, po analizie skargi, może podjąć działania w stosunku do notariusza i samorządu notarialnego, może wystąpić z wnioskami i rekomendacjami.

Co, Jeśli Skarga Jest Nieuzasadniona? Czy Grożą Ci Konsekwencje?

Wiele osób obawia się składania skarg, myśląc, że mogą ponieść negatywne konsekwencje, jeśli skarga zostanie odrzucona. W przypadku uzasadnionej, choćby ostatecznie niepotwierdzonej skargi, nie grożą Ci żadne konsekwencje prawne.

Jednak ważne jest, aby skarga była sporządzona w sposób kulturalny i merytoryczny. Jeśli skarga zawiera obraźliwe sformułowania, pomówienia lub jest całkowicie bezpodstawna i złośliwa, notariusz może podjąć kroki prawne w obronie swojego dobrego imienia (np. pozew cywilny o ochronę dóbr osobistych, zawiadomienie o przestępstwie zniesławienia).

Dlatego, nawet jeśli jesteś bardzo zdenerwowany, staraj się zachować rzeczowy i kulturalny ton w skardze. Skup się na faktach i dowodach, a nie na emocjach.

Inne Ścieżki Dochodzenia Praw - Odmowa Czynności Notarialnej i Odpowiedzialność Cywilna Notariusza

• Zażalenie na odmowę czynności notarialnej do sądu: Jeśli notariusz odmówi dokonania czynności notarialnej, masz prawo złożyć zażalenie do sądu okręgowego w terminie tygodnia od doręczenia uzasadnienia odmowy. Jest to odrębna procedura sądowa, opisana w Prawie o notariacie.

• Odpowiedzialność cywilna notariusza: Notariusz ponosi odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone w wyniku zawinionego działania lub zaniechania przy wykonywaniu czynności notarialnych. Jeśli w wyniku błędu notariusza poniosłeś szkodę majątkową, możesz dochodzić odszkodowania na drodze procesu cywilnego. Notariusze są obowiązkowo ubezpieczeni od odpowiedzialności cywilnej.

Podsumowanie - Twoje Prawo do Skargi i Jak z Niego Skutecznie Skorzystać

Masz prawo złożyć skargę na notariusza, jeśli uważasz, że jego działania były nieprawidłowe lub naruszyły Twoje prawa. Skarga do Izby Notarialnej jest skutecznym narzędziem nadzoru nad notariuszami i dochodzenia sprawiedliwości.

Pamiętaj, aby:

• Dokładnie przeanalizować sytuację i upewnić się, że masz uzasadnione podstawy do skargi.
• Sporządzić skargę w formie pisemnej, zawierającą wszystkie wymagane elementy i dowody.
• Wysłać skargę do właściwej Rady Izby Notarialnej listem poleconym.
• Zachować kulturalny i rzeczowy ton w skardze.

Skorzystaj z naszego wzoru skargi na notariusza, który ułatwi Ci przygotowanie profesjonalnego i skutecznego dokumentu. Pamiętaj, że masz prawo do rzetelnej i profesjonalnej obsługi notarialnej, a skarga jest narzędziem do egzekwowania tych praw.

[Link do wzoru skargi na notariusza do pobrania]

FAQ - Najczęściej Zadawane Pytania

P: Gdzie dokładnie złożyć skargę na notariusza?

O: Skargę należy złożyć pisemnie do Rady Izby Notarialnej, w okręgu której działa notariusz, którego dotyczy skarga. Adres Izby znajdziesz na stronach internetowych Krajowej Rady Notarialnej lub lokalnej Izby.

P: Czy można zaskarżyć notariusza, jeśli minął już rok od czynności notarialnej?

O: Tak, nie ma ograniczenia czasowego na złożenie skargi dyscyplinarnej do Izby Notarialnej. Roczny termin dotyczy uchylenia się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu w prawie cywilnym, co jest odrębną kwestią.

P: Kto sprawuje nadzór nad notariuszami?

O: Nadzór nad notariuszami sprawuje Minister Sprawiedliwości, Prezesi Sądów Apelacyjnych i Rady Izb Notarialnych. Izby Notarialne są organami samorządu notarialnego, powołanymi m.in. do sprawowania nadzoru i prowadzenia postępowań dyscyplinarnych.

P: Kto odpowiada za błędy notariusza?

O: Za błędy notariusza odpowiada sam notariusz. Ponosi on odpowiedzialność dyscyplinarną (kary nakładane przez Izbę Notarialną) i cywilną (odpowiedzialność za szkody majątkowe). Notariusze są ubezpieczeni od odpowiedzialności cywilnej.

P: Czy mogę odwołać się od decyzji Rady Izby Notarialnej w sprawie skargi?

O: Nie, w ramach postępowania w Izbie Notarialnej nie ma przewidzianej procedury odwoławczej od decyzji o nieuwzględnieniu skargi. Jednak, w przypadku poważnych naruszeń prawa, sprawa może być skierowana do prokuratury lub Ministra Sprawiedliwości. Możesz również rozważyć skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich lub dochodzenie roszczeń na drodze cywilnej, jeśli poniosłeś szkodę.

Znajdź Notariusza Dopasowanego do Twoich Potrzeb - Skorzystaj z Naszej Porównywarki!
www.datalot.pl